Ички рыноктогу тоскоолдуктар акыркы 7 жылдагы жолугушууларыбыздын эң актуалдуу темаларынын бири бойдон калууда. Бул тууралуу Жогорку Евразиялык экономикалык кеңешинин төрагасы Садыр Жапаров бүгүн, 27-майда видеоконференция форматында өткөн жыйынында билдирди.
«Ички рыноктогу тоскоолдуктар акыркы 7 жылдагы жолугушууларыбыздын эң актуалдуу темаларынын бири бойдон калууда. Көп учурда тоскоолдуктар биздин мамилебизди бузуп, Биримдиктин терс имиджин жаратат. Мен мындайга жол берүүгө болбойт деп эсептейм. Түшүнүктүү болуш үчүн, урматтуу кесиптештер, мен бир эле мисал менен бөлүшкүм келет: 2021-жылы өнүктүрүү боюнча өнөктөштөр менен биргеликте Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлиги тарабынан Россия Федерациясына айыл чарба продукциясын жеткирүүнүн ылдамдыгы боюнча изилдөөнүн жыйынтыгы. Бул изилдөө көрсөткөндөй, үчүнчү өлкөлөрдөн Россия Федерациясына бир нече бажы постторунан өткөн товарларды жеткирүү ылдамдыгы Кыргызстандан келген товарларга караганда кыйла тез жана арзаныраак. Ошол эле учурда, белгилүү болгондой, ЕАЭБдин ички чек араларында бажы көзөмөлү алынып салынган. Бул жерде бизде экономикабызды өнүктүрүүнүн эбегейсиз зор жашыруун ресурстары жана резервдери бар, мен жогоруда белгилегендей, биз аларды өз өлкөлөрүбүздүн жана элдерибиздин жыргалчылыгы үчүн ишке ашырууга тийишпиз»,-деди Жапаров.
Жапаров 2021-жылдын жыйынтыгы боюнча Биримдиктин экономикалык өнүгүүсүнүн жалпысынан оң динамикасын белгиледи
«Ошентип, 2021-жылдын аягында Биримдиктин жалпы ИДПсы 4,6% өстү. 2021-жылга Евразия экономикалык биримдигинин товарлары менен Биримдикке кирбеген өлкөлөр менен тышкы сооданын көлөмү 844,2 млрд АКШ долларын түздү. 2020-жылга салыштырмалуу товар жүгүртүү 35,1%га өскөн. 2019-жылга чейинки тышкы соода жүгүртүү 14,7%га же 108,4 млрд АКШ долларынан ашты. Кыргызстандын ИДПсынын көлөмү болжолдонгон көрсөткүчтөн ашып, 2021-жылдын жыйынтыгы боюнча 2020-жылга салыштырмалуу 3,6% өстү. Тышкы соода операцияларынын көлөмү да 2020-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 40,1%га өстү. 2022-жылдын 4 айынын көрсөткүчтөрү экономиканын мындан аркы өнүгүүсүнө оптимизмди жаратат, анын натыйжасында ИДПнын өсүшү 5,4%ды түздү, 2022-жылдын биринчи кварталында ЕАЭБ өлкөлөрү менен экспорттук операциялар 23%га, импорттук операциялар 2021-жылдын биринчи кварталына салыштырмалуу 20,7%га өстү. Өлкөлөрүбүздүн ортосундагы өз ара соодада болуп жаткан позитивдүү өзгөрүүлөр, экономикалык жигердүүлүктүн жаңыдан жанданышы жана ички дүң продукциянын өсүшү — мунун баары пандемия учурунда биз көргөн чаралардын натыйжалуулугун көрсөтүп турат. Бул товарлардын эркин кыймылын жана өз ара колдоону камсыз кылууга, бул чаралар менен биздин интеграциянын экономикасына пандемиянын терс таасиринин кесепеттерин жоюуга жетишүүгө тиешелүү. Биримдик өзүнүн туруктуулугун жана дүйнөлүк кризистерди жеңүүгө жөндөмдүүлүгүн көрсөткөнүн канааттануу менен айтууга болот»,-деди ал.
Жапаров ошондой эле Биримдиктин алдында жаңы милдеттер турганына токтолду.
«Биз өзүбүзгө жана бүткүл дүйнөгө биздин интеграция жасалма тоскоолдуктарга карабастан, анын туруктуу прогрессивдүү өнүгүүсүн уланта аларын жана улантууга тийиш экендигин далилдешибиз керек. Кыргызстан Евразиялык экономикалык биримдиктин мүчөсү катары Биримдиктин ичиндеги мамилелер, бүткүл интеграциялык бирикменин да, анын айрым мүчөлөрүнүн да өнүгүүсү бири-бирин толуктап турганын түшүнөт. Өлкөлөрдүн социалдык-экономикалык өнүгүүсү үчүн терс кесепеттерге алып келген учурдагы глобалдык жана аймактык чакырыктардын шартында биздин бардык аракеттерибиз ушундай кырдаалдарда бири-бирибизди колдоого жана жардам берүүгө багытталышы керек. Биздин өнүгүүбүз геосаясий жана геоэкономикалык парадигма өзгөргөн доордо жүрүп жатат. Дүйнөлүк экономикалык трансформациянын жана тышкы терс факторлордун таасиринин күчөшүнүн шартында биз Биримдиктин экономикалык жана финансылык туруктуулугун камсыз кылуу боюнча биргелешкен күч-аракеттерди бириктиришибиз керек. Туруктуу өсүш үчүн ички резервдерди табышыбыз керек. Бул менимче ачык-айкын. Бизге зарыл нерселер: биринчиден, ички рыноктун тоскоолдуксуз иштешин камсыз кылуу, экинчиден, кызмат көрсөтүү рыногун либералдаштыруу боюнча ишти күчөтүү; үчүнчүдөн, жалпы каржы рыногун калыптандырууну аяктоо боюнча иштерди тездетүү; төртүнчүдөн, экономиканын бардык тармактарында импорттук продукцияга көз карандылыкты азайтуу үчүн биздин аймактарда кооперациялык долбоорлорду ишке ашыруу менен өндүрүштү локалдаштырууну тезирээк баштоо керек; Бешинчиден, транспорттук-логистикалык инфраструктурабызды биргелешип өнүктүрүү керек. Биз Евразия экономикалык биримдигине мүчө мамлекеттердин 2022-2023-жылдарга макроэкономикалык саясатынын негизги багыттарында айтылган корутундуларды жана сунуштарды толугу менен колдойбуз.»,-деди Жапаров.
Ошондой эле мамлекет башчы Кыргыз Республикасы эл аралык сооданын жаңы архитектурасын, анын ичинде Евразиялык экономикалык биримдиктин алкагында курууну толук колдой турганын айтты.
«Биз Индонезия Республикасы менен эркин соода аймагын түзүү жана Иран Ислам Республикасы менен эркин соода зонасынын иштөө мөөнөтүн узартууну, эл аралык кызматташтыктын Негизги багыттарында аныкталган башка мамлекеттер менен кызматташууну кеңейтүүнү жактайбыз. Евразия экономикалык биримдигине мүчө-мамлекеттердин финансылык туруктуулугунун өтө маанилүү аспектиси болуп улуттук валюталардагы төлөмдөрдүн алда канча алдын ала жана туруктуу алгоритмдерине жана формаларына өтүү саналат. Бул геосаясий кырдаал курчуп бараткан азыркы реалдуулукта өзгөчө маанилүү. Улуттук экономикага импорттук инфляциянын басымын азайтуунун, чет өлкө валюталарынын курсунун өзгөрмөлүүлүгү менен байланышкан тобокелдиктерди тегиздөөнүн факторлорунун бири катары товарлар үчүн өз ара төлөмдөрдө улуттук валюталарды пайдалануу Кыргыз Республикасы тарабынан толук колдоого алынууда»,-деп белгиледи президент.
Президент Садыр Жапаров бүгүн, 19-апрелде Казакстанга болгон расмий сапардын алкагында І даражадагы «Достык» ордени менен …
Президент Садыр Жапаров 18-19-апрель күндөрү Казакстанга расмий сапар менен барат. Бул тууралуу Кыргызстандын Казакстандагы элчиси …
Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров Бишкек шаарындагы бир катар көчөлөрдү кеңейтүү иштеринин жүрүшү менен таанышты. …
Президент Садыр Жапаров 2-апрелде коммерциялык эмес уюмдардын ишин көзөмөлдөгөн мыйзамга кол койду. Мамлекет башчысы көпчүлүктү, …
Бүгүн, 6-апрелде, президент Садыр Жапаров Казакстан президенти Касым-Жомарт Токаев менен телефон аркылуу сүйлөштү. Садыр Жапаров …
Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаев Шавкат Мирзиёевдин чакыруусу менен 5-апрелде Өзбекстанга барды. Бул тууралуу өзбек президентинин …
