Батыш укук коргоочулары парламенттик шайлоо күнү Алматыда нааразылык акциясын өткөргүсү келген активисттердин бир нече саат бою полиция кызматкерлеринин курчоосунда кармалып туруусун айыпташты.
Алар укук коргоо органдарынын мындай ыкмасын тынч демонстранттарга каршы багытталган «репрессиялык» стратегия деп аташты.
Норвегия-Хельсинки комитетинин кеңешчиси Ивар Дале Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаевди «мындай адам укуктарын бузган учурларды токтотууга» чакырды. Ал аянтта полиция кызматкерлеринин курчоосундагы адамдар тартылган видео менен бөлүшүп: «Казакстан эркин жана адилеттүү шайлоону талап кылган жарандарга каршы репрессиялык ыкмаларды колдонууда. Буга чейин полиция жарандарды жапырт кармап келген болсо, бул жолу аларды курчап алып, сааттап көчөдө кармап турушат», — деп жазды.
Эл аралык Human Rights Watch укук коргоо уюмунун Борбор Азия боюнча иликтөөчүсү Мира Риттман полициянын мындай ыкмасын «тынч демонстранттардын анча көп эмес тобуна каршы колдонулган репрессиялык тактика» деп мүнөздөдү.
Казакстанда парламенттин төмөнкү палатасына шайлоо өткөн 10-январь күнү Алматы шаарынын борбордук аянтына жарандык активист Жанболат Мамай менен демократиялык партия түзүүнү жактаган «Oyan, Qazaqstan» кыймылынын мүчөлөрү жыйналып, элди шайлоого бойкот жарыялоого үндөшкөн. Ошол маалда полиция кызматкерлери келип, аларды эч жакка чыгарбай бир нече саат курчап турушкан. «Oyan, Qazaqstan» кыймылынын активисттери курчоодо алты сааттан ашык, Мамайдын тарапташтары тогуз саатка жакын болушканын билдиришти. Бул аралыкта аянтта мобилдик интернет иштеген эмес.
10-январда Казакстанда парламенттин төмөнкү палатасы эсептелген мажилистин жана бардык деңгээлдеги маслихаттардын (жергиликтүү кеңеш) депутаттары шайланды. Азырынча шайлоонун расмий жыйынтыгы жарыялана элек. Экзитполдун маалыматы боюнча парламентке Казакстандын мурдагы президенти Нурсултан Назарбаев жетектеген «Нур Отан» партиясы менен бийликчил дагы эки партия өттү. Бул шайлоого бир да оппозициялык партия катышкан жок.
Беделдүү эл аралык уюмдардын байкоочулары Казакстандагы буга чейинки бир да шайлоону эркин жана акыйкат өттү деп тааныган эмес.
