Кыргызстандыктар мамлекеттик ММКларга толук ишеним көрсөтүүдө этият болушат

Бүгүн,14-апрелде Азия өлкөлөрүндөгү медиа керектөө жана медиа сабаттуулук боюнча изилдөөлөрдүн жыйынтыктары көрсөтүлдү.

Ал Европа Бирлиги (ЕС) тарабынан каржылануучу жана ишке ашырылып жаткан Азия Өнүктүрүү Банкы тарабынан ишке ашырылуучу «динамикалык чөйрө үчүн туруктуулук жана ар түрдүү маалыматтар менен өз ара аракеттенүү» долбоорунун финансылык колдоосу менен жүргүзүлгөн.

Авторлор изилдөөнүн негизги тыянактарын, анын ичинде Казахстан, Кыргызстан, Тажикстан жана Өзбекстандын жашоочулары керектеген маалыматтын жана дезинформациянын түрлөрүн, эл аралык жана аймактык геосаясий окуялардын медиа керектөөгө тийгизген таасирин, ошондой эле Борбордук Азия өлкөлөрүнүн жашоочулары колдонгон жаңылыктардын альтернативдүү булактарын тааныштырышты.

Изилдөө ошондой эле жаштар, улгайган адамдар жана тил азчылыктары сыяктуу туура эмес маалыматка эң жакын топтордун болуп жаткан окуяларга болгон мамилесин изилдеген.

Мындан тышкары, контент өндүрүүчүлөр, жарандык коом уюмдары, өкмөттөр жана Борбордук Азиядагы өнүгүү жаатындагы негизги донорлор үчүн максаттуу аудиторияга жете турган натыйжалуу контентти кантип түзүү керектиги жөнүндө кеңири сунуштар берилди.

Изилдөөнүн Кыргызстанга тиешелүү бир нече негизги тезистери:

Кыргызстандыктардын көбү телевидениеден маалымат алышат.
Пайыздык көрсөткүчү 2019-жылы 90 % болсо, 2022-жылы 59% га чейин төмөндөгөнүнө карабастан, бул дагы деле болсо көпчүлүктү түзөт.

Ошондой эле Кыргызстандагы санариптик телеберүүгө жазылуунун базалык пакетине кирген негизги россиялык телеканалдардын («Биринчи канал» жана РТР) олуттуу катышуусу байкалууда.

Россиянын эки телеканалы жаңылыктарды керектөө үчүн популярдуу бойдон кала бергенине карабастан, Украинаны жактаган баяндар жана актерлор тарабынан түзүлгөн Кыргыз блогосферасынын популярдуулугу өсүүдө.

Кыргызстанда респонденттер жаңылыктарды кыргыз тилинде алууну туура көрүшөт, аны сурамжылоого катышкандардын 79% ы белгилешкен, орус тили экинчи эң популярдуу тандоо болуп 49% түзгөн.

Кыргызстанда Респонденттер мамлекеттик ММКларга толук ишеним көрсөтүүдө этият болушат. Алардын көпчүлүгү (51 %) мамлекеттик ММКларга кандайдыр бир деңгээлде гана ишенерин айтышса, респонденттердин 20% мамлекеттик ММКларга толук ишенерин билдиришкен.

Кыргызстанда респонденттердин төрттөн бири Украинадагы кырдаалга АКШны күнөөлөшөт (24%), ал эми сурамжылоого катышкандардын 13% Россияны, 11% Украинаны күнөөлөш керек деп айтышкан.

Аз сандагы адамдар Путинди, Зеленскийди согуштун же ЕСтин эки тарабын тең күнөөлөшөт.